مقایسه روشهای ارزیابی چند ضابطه ای در مدیریت پایدار منابع آب حوضه آبریز قره قوم خراسان، ایران

این پژوهش در جستجوی ارائه و روشهای مناسب برای برنامه ریزی توسعه منابع آبی در سطح منطقه ای در حوضه آبریز قره قوم خراسان است که بر نتایج مطالعات چند رشته ای جامع و مطالعات امکان یابی توسعه منابع آبی حوضه آبریز مذکور استوار است.در این مطالعات، پتانسیلها و محدودیت های منابع آبی حوزه آبریز برای توسعه، مطالعه و امکانات توسعه منطقه ای بصورت پروژه های متعدد و متنوع طراحی و ارائه شده است. یکی از اصول مهم در بهره برداری بهینه از منابع، جستجوی روش و فرآیند مناسب در فرموله کردن برنامه توسعه منابع آبی مبتنی بر این پروژه های پیشنهادی است. از انجا که به علت محدودیت منابع، همه این پروژه ها در کوتاه مدت قابل اجرا نیستند،برنامه ریزان توسعه منابع آبی تمایل دارند با فرموله کردن آنها در قالب یک برنامه، آن دسته ای از پروژه ها را انتخاب می کنند که ضمن دارا بودن بالاترین بهره وری از منابع موجود، موثرترین مشارکت را در برآورد اهداف گاهگاه متضاد گروههای ذینفع و تصمیم گیران داشته باشد. در یک فرآیند تصمیم گیری عقلایی، این مسئله نوعی ارزیابی چند ضابطه ای ‏‎(multicriteria evaluation)‎‏ و چند پروژه ای است. در این پژوهش ضمن معرفی روشهای مذکور، تکنیک دیگری بنام تحلیل مطلوبیت بده - بستان ‏‎(utility based trade-off analysis: uta)‎‏ معرفی و با استفاده از دو روش فوق نحوه رسیدن به هدف اصلی این پژوهش که همانا اولویت بندی پروژه های مطلوبتر است، مورد بررسی قرار می گیرد.در انتها نیز نتایج این دو روش با روش ارزیابی مالی تک ضابطه ای منفعت به هزینه مورد مقایسه قرار می گیرد. این نتایج بیانگر این است که روش های ارزیابی چند ضابطه ای و ‏‎uta‎‏ بسته به نوع مسئله تصمیم گیری اولویت بندی پروژه ای را به نحوه مطلوبتر ارائه می دهند.